Het doel van de WHOA is tweeledig. Enerzijds is de WHOA bedoeld voor ondernemingen die vanwege een te zware schuldenlast dreigen failliet te gaan, maar beschikken over bedrijfsactiviteiten die nog wel levensvatbaar zijn. Het gaat dan om de onderneming met liquiditeitsproblemen. Het doel is dan het reorganiserend vermogen van deze ondernemingen te versterken en met de WHOA kan een faillissement worden voorkomen. 

Anderzijds staat de WHOA open voor een onderneming die geen overlevingskansen meer heeft, en die haar onderneming met behulp van de WHOA afwikkelt. De WHOA kan in die situatie dan worden gebruikt om met een akkoord buiten faillissement tot een gecontroleerde afwikkeling te komen, waarbij er met het akkoord een beter resultaat wordt bereikt dan het resultaat dat met een faillissement zou worden bereikt.

De WHOA biedt een nieuwe procedure voor het opleggen van een dwangakkoord buiten faillissement. Een schuldenaar kan voor een WHOA-traject in aanmerking komen als hij verkeert in een toestand waarin het redelijkerwijs aannemelijk is dat hij met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan. Dit criterium wordt ook wel het insolventiecriterium genoemd. In eenvoudige taal: de schuldenaar verkeert op het randje van een faillissement. In de toelichting op de wet wordt wel genoemd dat de schuldenaar nog net in staat is de lopende verplichtingen te voldoen, maar dat het aannemelijk is dat een faillissement eigenlijk niet meer af te wenden is, zonder dat een herstructurering van de schulden plaatsvindt.

De WHOA is van toepassing op alle ondernemingen, ongeacht de rechtsvorm. De WHOA is daarom breed toepasbaar. Niet alleen grote bedrijven kunnen gebruikmaken van de WHOA, maar ook bijvoorbeeld het MKB. En dat zien we ook in de praktijk: er lopen al meerdere WHOA-trajecten binnen het MKB.

Wie kunnen er dan geen gebruikmaken van de WHOA? Dat zijn de natuurlijke personen die geen beroep of bedrijf uitoefenen. Voor hen is de schuldsaneringsregeling of een faillissement een meer geëigend middel. Ook banken en verzekeraars kunnen de WHOA niet gebruiken om hun schulden te herstructureren. Voor hen is (of komt) er specifieke regelgeving.

Een WHOA-akkoord kan worden aangeboden door de schuldenaar zelf of door een herstructureringsdeskundige. Deze herstructureringsdeskundige wordt benoemd door de rechtbank. Het akkoord kan worden aangeboden aan zowel schuldeisers als aandeelhouders, of een deel van hen. Een belangrijke uitzondering vormen de werknemers: hun rechten kunnen niet door middel van een WHOA-akkoord worden gewijzigd.

In het akkoord worden de verschillende schuldeisers en aandeelhouders ingedeeld in zogenoemde stemklassen. De vrijheid om die indeling te maken is niet geheel onbegrensd: schuldeisers met gelijke rang moeten in dezelfde klasse worden ingedeeld. De indeling vindt dus plaats op basis van de rangen en de belangen. Meer informatie over de verschillende klassen en de indeling vindt u hier. 

Als de klassenindeling is gemaakt, moet in het akkoord ook worden neergelegd wat aan welke klasse wordt aangeboden. Wettelijk gezien zijn er geen beperkingen voor het aanbod. Zo kan het aanbod bijvoorbeeld een kwijtschelding omvatten, maar ook een zogenoemde debt for equity swap. Bekijk hier de mogelijkheden van een WHOA-akkoord. 

Als het akkoord door de schuldenaar of door de herstructureringsdeskundige is aangeboden aan de schuldeisers en aandeelhouders, mogen die laatsten daarover stemmen. Als minstens één klasse voor het akkoord stemt, kan het akkoord ter homologatie worden aangeboden aan de rechter. De rechter kan het akkoord vervolgens homologeren. Daarbij toetst de rechter of sprake is van afwijzingsgronden, eventueel op basis van een beroep daarop door een schuldeiser of aandeelhouder.

Besluit de rechter tot homologatie van het akkoord, dan is het akkoord verbindend voor alle schuldeisers en aandeelhouders tot wie het akkoord zich richt.

Bent u benieuwd geworden naar een uitwerking van deze stappen? Download dan hier ons gratis stappenplan.

Er zijn een aantal belangrijke keuzemomenten voor de schuldenaar in een WHOA-traject. Voor een schuldenaar is het van groot belang daar goed over na te denken en zich gedegen te laten adviseren over de gevolgen van een bepaalde keuze. Hierna worden een aantal van deze belangrijke keuzes uitgelicht.‍

Manieren om een WHOA-traject te starten

Zo kan een schuldenaar kiezen om zelfstandig een WHOA-procedure te starten door een startverklaring bij de rechtbank in te dienen en vervolgens zelf een akkoord voor te bereiden. Een schuldenaar kan er ook voor kiezen om de rechtbank te verzoeken een herstructureringsdeskundige aan te wijzen, die namens hem het akkoord zal voorbereiden en aanbieden.‍

Openbare of besloten procedure

Verder is van belang dat de schuldenaar of de herstructureringsdeskundige kan kiezen tussen een openbare of besloten procedure. In de besloten procedure behandelt de rechtbank verzoeken en beslissingen in de raadkamer. De schuldenaar kan het akkoord zo in alle rust en zonder publiciteit voorbereiden. In de openbare procedure is dat anders. Daar wordt het akkoord openbaar gepubliceerd in het Insolventieregister en ingeschreven in het handelsregister. De keuze voor een besloten of een openbare procedure moet al vroeg worden gemaakt en daarbij geldt: ‘eens gekozen, blijft gekozen’. Het is dus van belang om daarbij een goede afweging te maken. Lees hier meer over de openbare en besloten procedure. ‍

Houd rekening met vroegtijdige beslissingen

Tot slot moet een schuldenaar zich realiseren dat van een rechter vroegtijdige beslissingen kunnen worden gevraagd. Zo kan de schuldenaar bijvoorbeeld al aan de rechtbank vragen om te toetsen of de door hem gemaakte klassenindeling voldoet. Of de schuldenaar kan laten toetsen of er sprake is van een afwijzingsgrond die aan homologatie van het akkoord in de weg zou staan. Door het vragen van vroegtijdige beslissingen kan voorkomen worden dat schuldeisers eventuele discussiepunten aangrijpen om het herstructureringstraject te frustreren.

De Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA) is een nieuwe tool binnen herstructureringsland. In deze blog heeft u gelezen over het doel van de WHOA en de mogelijkheden daarvan. Daarnaast zijn belangrijke aandachtspunten de manieren om een WHOA-traject te starten, de keuze voor de openbare of besloten procedure en de vroegtijdige beslissingen.